مجله سپهر پورتال محتوای آموزشی و مفید در مجله اینترنتی سپهر پورتال
شاید این مطالب برایتان مفید باشد
خودروهای خودران: آیندهی حمل و نقل
خودروهای خودران (Autonomous Vehicles – AVs)، که با نام خودروهای بدون راننده نیز شناخته میشوند، وسایل نقلیهای هستند که قادرند با استفاده از ترکیبی از حسگرها، رادار، لیدار، دوربینها و هوش مصنوعی، بدون دخالت انسان و به صورت ایمن در جادهها حرکت کنند. این فناوری، تنها یک پیشرفت در صنعت خودروسازی نیست، بلکه یک تغییر بنیادین در ساختار حمل و نقل، شهرسازی و نحوه تعامل ما با فضای عمومی است.
۱. سطوح رانندگی خودکار
انجمن مهندسان خودرو (SAE International) سطوح رانندگی خودکار را از ۰ تا ۵ تعریف کرده است. آینده حمل و نقل وابسته به رسیدن به سطوح بالا است:
| سطح | نام | ویژگی |
| ۰ | بدون خودکاری | راننده انسان کنترل کامل را دارد. |
| ۱ | کمک راننده | سیستم فقط یک جنبه را کنترل میکند (مانند کروز کنترل تطبیقی). |
| ۲ | خودکاری جزئی | سیستم دو جنبه را همزمان کنترل میکند (مانند هدایت و شتاب)، اما راننده باید هوشیار باشد. |
| ۳ | خودکاری مشروط | سیستم تمام وظایف رانندگی را انجام میدهد، اما در شرایط خاص نیاز به دخالت انسان دارد. |
| ۴ | خودکاری بالا | خودرو در محدوده عملیاتی مشخص (مانند یک شهر خاص) کاملاً خودکار است و نیازی به دخالت انسان نیست. |
| ۵ | خودکاری کامل | خودرو در هر شرایطی (آب و هوا، جاده و…) کاملاً خودکار عمل میکند و نیازی به پدال یا فرمان ندارد. |
هدف نهایی، رسیدن به سطح ۴ و ۵ است که واقعاً آینده حمل و نقل را دگرگون خواهد کرد.
۲. مزایای متحولکننده خودروهای خودران
پذیرش گسترده {AVs} پتانسیل ایجاد تغییرات مثبت عمدهای در مقیاس جامعه دارد:
الف. بهبود ایمنی و کاهش تصادفات
-
عامل خطای انسانی: بیش از ۹۰ درصد تصادفات جادهای ناشی از خطای انسانی (مانند حواسپرتی، خستگی یا رانندگی تحت تأثیر مواد) است. روباتها حواسشان پرت نمیشود، خسته نمیشوند و تحت تأثیر الکل قرار نمیگیرند. این امر میتواند سالانه جان میلیونها نفر را در سراسر جهان نجات دهد.
-
واکنش سریعتر: سنسورها و سیستمهای {AI} اغلب زمان واکنش بسیار سریعتری نسبت به انسانها دارند.
ب. افزایش بهرهوری و کاهش ترافیک
-
بهینهسازی جریان ترافیک: خودروهای خودران میتوانند به صورت شبکهای با یکدیگر ارتباط برقرار کنند و با حفظ فاصلههای بهینه و هماهنگی سرعت، ظرفیت جادهها را افزایش داده و میزان توقف و شروع حرکتهای اضافی را کاهش دهند و در نتیجه ترافیک را به حداقل برسانند.
-
بهرهوری زمان سفر: رانندگان و مسافران دیگر مجبور نیستند به جاده توجه کنند و میتوانند زمان سفر را صرف کار، استراحت، مطالعه یا تفریح کنند.
ج. شهرسازی و دسترسی
-
آزادسازی فضای پارکینگ: با گسترش سرویسهای تاکسیهای روباتیک (Robotaxis)، مالکیت فردی خودرو کاهش مییابد. خودروها میتوانند پس از پیاده کردن مسافر، به مناطق دورتر یا زیرزمینی برای پارک بروند، که فضای پارکینگ شهری را به فضاهای عمومی یا مسکونی تبدیل میکند.
-
دسترسی برای همه: {AVs} به افراد دارای معلولیت، سالمندان و افرادی که قادر به رانندگی نیستند، استقلال و دسترسی کامل به حمل و نقل را میدهند.
۳. چالشهای پیش روی پذیرش گسترده
انتقال به حمل و نقل خودران با موانع فنی، حقوقی و اخلاقی جدی روبهرو است:
الف. معضل اخلاقی (The Trolley Problem)
-
تصمیمگیری در لحظه بحران: در یک سناریوی تصادف اجتنابناپذیر، سیستم {AI} باید در کسری از ثانیه تصمیم بگیرد که کدام آسیب را به حداقل برساند (مثلاً، آیا برای نجات سرنشینان به پیادهرو بزند یا برای نجات عابران خطر را برای سرنشینان بپذیرد؟). برنامهریزی اخلاقی این تصمیمات، یک معضل فلسفی بزرگ است.
ب. مقررات و مسئولیت حقوقی
-
مسئولیت در تصادفات: در صورت وقوع تصادف در سطح ۵، مسئولیت حقوقی متوجه چه کسی است؟ راننده، شرکت سازنده نرمافزار، تولیدکننده سنسورها یا مالک خودرو؟ قوانین کنونی برای پاسخگویی به این پرسشها تدوین نشدهاند.
ج. امنیت سایبری و آب و هوا
-
هک و امنیت: اتصال مداوم خودروها به اینترنت، آنها را در برابر حملات سایبری و هکهای مخرب آسیبپذیر میکند.
-
شرایط محیطی: اطمینان از عملکرد ایمن سیستمها در شرایط آب و هوایی سخت (برف سنگین، مه، باران شدید) که میتواند دقت سنسورها را مختل کند، همچنان یک چالش فنی بزرگ است.
خودروهای خودران به طور قطع آینده حمل و نقل هستند و نویدبخش شهرهایی امنتر، کارآمدتر و قابل زندگیترند. با این حال، دستیابی به این آینده، نیازمند همکاری نزدیک بین مهندسان، قانونگذاران، و متخصصان اخلاق برای ایجاد چارچوبهای ایمنی و اعتماد عمومی است.
سفرهای ارزان: چگونه با بودجه کم به دور دنیا سفر کنیم؟
10 نقل قول انگیزشی که روز شما را میسازد
