مجله سپهر پورتال محتوای آموزشی و مفید در مجله اینترنتی سپهر پورتال
شاید این مطالب برایتان مفید باشد
خشونت خانگی: علل، پیامدها و راههای مقابله با آن
خشونت خانگی (Domestic Violence) الگویی از رفتارهای زورگویانه، تهدیدآمیز و کنترلی است که توسط یکی از طرفین یک رابطه صمیمی (عاشقانه، ازدواج یا حتی همخانگی) برای کسب یا حفظ قدرت و کنترل بر طرف دیگر به کار برده میشود. این خشونت فقط شامل ضرب و جرح فیزیکی نیست، بلکه طیف وسیعی از سوءاستفادههای عاطفی، روانی، جنسی و مالی را در بر میگیرد و پیامدهای مخربی بر فرد قربانی، خانواده و کل جامعه دارد.
۱. علل ریشهای و عوامل خطر خشونت خانگی
خشونت خانگی یک پدیده پیچیده است و معمولاً ناشی از ترکیبی از عوامل فردی، خانوادگی، اجتماعی و فرهنگی است:
الف. عوامل فردی و روانشناختی
-
الگوی یادگیری: بزرگ شدن در خانوادههایی که در آن خشونت به عنوان یک ابزار حل اختلاف پذیرفته شده، احتمال اینکه فرد در بزرگسالی از خشونت استفاده کند را افزایش میدهد.
-
مسائل سلامت روان: اختلالات کنترل خشم، اضطراب شدید، افسردگی یا سابقه اختلالات شخصیت ممکن است در بروز رفتار خشونتآمیز نقش داشته باشند.
-
سوءمصرف مواد: مصرف الکل و مواد مخدر میتواند مهارها را کاهش داده و احتمال وقوع خشونت را افزایش دهد، هرچند مواد مخدر علت اصلی خشونت نیستند، بلکه یک عامل تسهیلکننده محسوب میشوند.
ب. عوامل اجتماعی و فرهنگی
-
ساختارهای پدرسالارانه: در جوامعی که قدرت نابرابر بین جنسیتها به رسمیت شناخته میشود و مردان حق کنترل زنان را دارند، احتمال وقوع خشونت علیه زنان بیشتر است.
-
هنجارهای فرهنگی: برخی هنجارهای فرهنگی که سکوت در برابر خشونت یا خصوصی نگاه داشتن مسائل خانوادگی را تشویق میکنند، مانع از گزارش و مداخله میشوند.
-
استرسهای اقتصادی: فقر، بیکاری و استرسهای مالی میتوانند تنش را در محیط خانواده بالا برده و به عنوان محرکی برای خشونت عمل کنند.
۲. پیامدهای ویرانگر خشونت خانگی
پیامدهای خشونت خانگی، نه تنها بر فرد قربانی بلکه بر کودکان و کل ساختار جامعه تأثیر میگذارد.
الف. پیامدهای روانی و عاطفی بر قربانی
-
اختلال استرس پس از سانحه (PTSD): تجربه مداوم تهدید یا خشونت میتواند منجر به علائمی مانند فلاشبک، کابوس و گوش به زنگی دائمی شود.
-
افسردگی و اضطراب: احساس بیارزشی، گناه و ناامیدی اغلب منجر به افسردگی و اختلالات اضطرابی میشود.
-
گوشهگیری و انزوا: خشونتگر اغلب قربانی را از شبکه حمایتی اجتماعی او دور میکند، که این امر مقابله با وضعیت را برای قربانی دشوارتر میسازد.
ب. پیامدها بر کودکان
-
تأثیر بر رشد مغز: مشاهده خشونت در خانه میتواند ساختار مغز در حال رشد کودک را تحت تأثیر قرار دهد و او را در معرض مشکلات رفتاری و عاطفی در آینده قرار دهد.
-
الگوسازی رفتار: کودکانی که شاهد خشونت هستند، ممکن است در بزرگسالی آن را به عنوان یک الگوی عادی در روابط خود تکرار کنند.
۳. راههای مقابله و خروج از خشونت خانگی
مقابله با خشونت و خروج از آن نیازمند یک استراتژی ایمنی جامع و حمایت تخصصی است.
الف. اولویت: ایمنی و برنامهریزی خروج
-
ایجاد طرح ایمنی: این طرح شامل: مخفی کردن پول نقد، مدارک شناسایی، و نسخههای دارویی مهم در محلی امن.
-
کد رمزی: تعیین یک کلمه یا جمله رمزی با دوستان یا خانواده که در صورت خطر بتوانید با ارسال آن بدون توضیح، درخواست کمک فوری کنید.
-
خطوط کمک تخصصی: تماس با خطوط تلفن اورژانس یا مراکز مشاوره تخصصی خشونت خانگی برای دریافت راهنمایی فوری و محرمانه.
ب. جستجوی حمایت حقوقی و درمانی
-
مشاوره حقوقی: اطلاع از حقوق قانونی خود در خصوص دستور منع تعقیب، حضانت کودکان و مسائل مالی.
-
پناهگاهها و مراکز حمایتی: استفاده از پناهگاههای محلی برای خروج ایمن از محیط خانه.
-
درمان تخصصی: شرکت در جلسات مشاوره فردی برای التیام آسیبهای روانی و گروه درمانی برای بازیابی اعتماد به نفس و بازسازی شبکههای اجتماعی.
ج. نقش جامعه و اطرافیان
-
حمایت بدون قضاوت: اگر از فردی که قربانی خشونت است حمایت میکنید، از قضاوت کردن او در مورد اینکه چرا زودتر ترک نکرده، خودداری کنید. فقط گوش دهید و حمایت کنید.
-
فراهم کردن منابع: اطلاعات تماس مراکز کمک و پناهگاهها را به صورت محرمانه در اختیار او قرار دهید.
-
مداخله ایمن: اگر شاهد خشونت هستید و فکر میکنید جان کسی در خطر است، فوراً با نیروهای امدادی تماس بگیرید.
خشونت خانگی یک مسئله خصوصی نیست، بلکه یک جرم و یک معضل اجتماعی است. برای قربانیان، اولین و مهمترین گام، شکستن سکوت و درخواست کمک است.
عواملی که بر کیفیت روابط بینفردی تأثیر میگذارند
حیوانات خانگی: همدمی وفادار و دوست داشتنی
سرگرمیهای خانگی : ایدههایی برای گذراندن اوقات فراغت به بهترین شکل
